Wat is een narratief?
Regelmatig hebben we het over ‘narratieven’. Wat verstaan we daaronder? Je kunt op twee manieren naar narratieven kijken. Ten eerste kun je het zien als synoniem voor verhaal. Ten tweede kun je het zien als synoniem voor frame. Het verhaal en het frame zijn niet van elkaar te scheiden.
1. Een narratief is een verhaal
Narrative: (1a) something that is narrated: story, account
— Merriam-Webster
Een narratief is een verhaal. Zo simpel is het. Overigens, hier op mijn blog bedoel ik met verhaal: dat wat mensen elkaar en anderen vertellen, en ik bedoel er ook mee: dat wat personages zichzelf en elkaar vertellen. Maar ik bedoel er niet het literaire werk mee dat een schrijver schrijft (en dat je soms ook een verhaal zou kunnen noemen).
2. Een narratief is een frame
Je kunt narratief ook zien als frame.
Narrative: (1b) a way of presenting or understanding a situation or series of events that reflects and promotes a particular point of view or set of values.
— Merriam-Webster
Als je op die manier naar narratief kijkt, gaat het niet zozeer om de daadwerkelijke gebeurtenissen in het verhaal, maar meer om hoe het verhaal ergens naar kijkt, hoe het verhaal iets promoot: een inzicht of normen en waarden. Merriam-Webster noemt het niet letterlijk een frame, maar de definitie zit dicht tegen die van een frame aan.
Framen kan doelbewust gebeuren. Bijvoorbeeld, woordkeuze kan een politiek doel dienen en het werk zijn van spin doctors. Het maakt nogal uit of je iemand een verzetsheld of een terrorist noemt.
Maar framen kan ook onwillekeurig gebeuren. Er gebeurt iets, en we ervaren dat op een bepaalde manier, we vinden het bijvoorbeeld fijn of niet fijn, terecht of onterecht. Op die manier framen we gebeurtenissen. En sterker dan dat: gebeurtenissen ontstaan door te framen. Ons frame creëert gebeurtenissen.
Frame en verhaal werken op elkaar in
Doordat mensen en personages vanuit een frame kijken, vormen ze zich een verhaal, en ze vertellen dat verhaal aan zichzelf en anderen. Het werkt ook de andere kant uit: doordat mensen en personages zichzelf en anderen iets vertellen, ontwikkelen ze de neiging om het vanuit een bepaald frame te kijken.
