Wat is een narratief nog meer?

Een narratief is een verhaal of een frame. Je kunt het woord narratief ook vanuit andere invalshoeken benaderen.

gekleurde bril

Je kunt een narratief zien als een gekleurde bril. Het helpt als je bij het schrijven die gekleurde bril van je personage opzet.

Maar het narratief van het personage is meer dan die gekleurde bril. Een narratief creëert de wereld — met andere woorden: het narratief is creatief — terwijl een gekleurde bril de al bestaande wereld alleen maar verkleurt.

bubbel

Een ander woord voor narratief is: bubbel. Personages zitten opgesloten in hun individuele bubbel, en ze zitten ook opgesloten in een gezamenlijke bubbel, een groepsbubbel.

belevingswereld

Ook belevingswereld zit dicht tegen het woord narratief aan. Het woord belevingswereld heeft iets subjectiefs, zoals de gekleurde bril.

ego

Het woord ego lijkt minder voor de hand te liggen, maar sluit toch nauw aan. Ons ego hangt samen met onze identiteit, zoals een narratief ook daarmee samenhangt. Ook zijn beide verhalend.

Het woord ego kan verwarring geven. Je kunt het zowel vanuit de psychoanalyse als de oosterse filosofie benaderen, en zelfs binnen die twee benaderingen zijn er verschillende stromingen.

Bovendien heeft het woord ego in het dagelijks gebruik nogal een negatieve connotatie, vanwege het woord egoïsme dat ervan is afgeleid. Daardoor wordt het ego onterecht gezien als iets waar je vanaf moet komen, vanuit de gedachte dat het goed is om minder egoïstisch te zijn. Maar van je ego kom je niet af, je hebt ermee te leven, zoals je met je lichaam hebt te leven.

verhalenmachine

Een ander synoniem voor narratief is verhalenmachine. Het woord verhalenmachine heeft niet de negatieve connotatie van het woord ego, en zit daarmee dichter tegen het minder beladen woord narratief aan.

Die neutraliteit van het woord verhalenmachine maakt het net iets anders dan een narratief. Een narratief is uiterst subjectief, terwijl een verhalenmachine vanwege het woord machine iets onpersoonlijks en objectiefs lijkt te suggereren. Overigens, wie weet als we onder onze narratieven zouden kunnen kijken dat daar niets persoonlijks zit en dat het dus juist wel machinaal is.

perspectief

Je kunt een narratief ook een perspectief noemen. Als je in het boek Normale mensen van Sally Rooney vanuit het narratief van Marianne leest, dan lees je vanuit haar perspectief.

Maar met perspectief kan ook iets anders worden bedoeld dan alleen maar het narratief. Er bestaat ook zoiets als het grammaticale perspectief. Dat kan bijvoorbeeld zijn de ik-vorm of de zij-vorm. Dan gaat het niet om van wie het narratief is, maar in welke grammaticale vorm de schrijver het verhaal presenteert. Een schrijver kan het narratief van Marianne presenteren in het ik-perspectief of in het zij-perspectief. Sally Rooney kiest consequent voor het zij-perspectief.