Proza laat zien hoe personages in hun narratief een eigen werkelijkheid creëren.
In het begin leer je dat het bij proza gaat om zaken als ‘Show don’t tell’, ‘Schrijven is schrappen’, het uitwerken van een conflict, en zo nog het een en ander, er schiet je vast nog meer te binnen. En daar gaat het ook om, dat is allemaal belangrijk tot op zekere hoogte. Ik zeg…
Ieder begin is een narratief begin. Ieder vervolg is een narratief vervolg. Iedere tijd is een narratieve tijd. Ieder personage is een narratief personage. Iedere ik is een narratieve ik. Iedere groep is een narratieve groep. Ieder conflict is een narratief conflict. Iedere zingeving is een narratieve zingeving. Ieder begrip is een narratief begrip. Iedere…
Proza gaat over hoe personages met hun verhalen dealen. Dat proza over verhalen gaat (en daarmee dat verhalen over verhalen gaan) kan het op het eerste gezicht hermetisch doen lijken, in zichzelf opgesloten, kunstmatig. Het idee kan ontstaan dat er mensen zijn die het echte leven leven zonder zich met proza bezig te houden, en…
Wanneer je om je heen kijkt, wat zie je dan zoal? Het eerste wat je zult zien is het uiterlijk van mensen en gebeurtenissen. Na een tijdje zul je daar doorheen kijken en zien welk verhaal daaronder zit. De oppervlakte: dat wat meteen opvalt Wat je als eerste opvalt: hoe mensen eruit zien, hoe ze…
Dat een mens of een personage met een narratief leeft en dus in een illusie verkeert, hoeft niet te betekenen dat ie zich beter waant dan andere mensen. Zowel de stelling ‘Ik ben beter dan alle anderen’ als de stelling ‘Ik ben slechter dan alle anderen’ is een narratief. Het eerste getuigt van een gevoel…
Er zijn meer zaken die je als schrijver aan het personage kunt geven dan alleen je twijfels over het verhaal. Hieronder volgen drie voorbeelden. het begin Aan het begin wil je als schrijver de lezer bij het verhaal betrekken. Je wilt je lezers een nieuwe wereld binnenvoeren. Maar in plaats van dat je je richt…
Een goed bedacht verhaal hoeft niet op het echte leven te lijken; het leven probeert uit alle macht op een goed bedacht verhaal te lijken. ― Isaak Babel, Mijn eerste honorarium Een mens is een verhalenverteller, hij leeft temidden van zijn eigen verhalen en van die van anderen, hij ziet alles wat hem overkomt door…
Een schrijver kan zich van alles afvragen over het verhaal dat ie schrijft: Waar gaat mijn verhaal naartoe? Hoe maak ik van alle gebeurtenissen een samenhangend verhaal? Geven lezers wel om mijn personage? Dit zijn gerechtvaardigde vragen, maar dat neemt niet weg dat je er ook op een andere manier naar kunt kijken. Als we…
Een narratief is een verhaal of een frame. Je kunt het woord narratief ook vanuit andere invalshoeken benaderen. gekleurde bril Je kunt een narratief zien als een gekleurde bril. Het helpt als je bij het schrijven die gekleurde bril van je personage opzet. Maar het narratief van het personage is meer dan die gekleurde bril….
Normale mensen van Sally Rooney volgt beurtelings het perspectief van Connell Waldron en dat van Marianne Sheridan. Het narratief van Marianne is dat ze iemand is van wie mensen niet kunnen houden omdat ze kil is. Als ze Connell voor het eerst bij haar thuis ontmoet, zegt ze tegen hem: Ik weet wel dat je…
Connell Waldron schaamt zich voor zijn relatie met Marianne Sheridan, die volgens hem flink lager in de pikorde staat dan hijzelf. En dus houdt hij hun relatie voor de buitenwereld verborgen. Maar hij schaamt zich niet alleen voor haar, hij schaamt zich er ook voor dat hij hun relatie geheimhoudt. Zijn narratief is dat hij…
Er is een schilderij dat me doet denken aan hoe personages zichzelf tot hoofdrolspeler maken in hun eigen verhaal, zonder dat een schrijver zich als een god daarmee hoeft te bemoeien. Het is een schilderij van Jacques Louis David en hangt in het Louvre. Het laat Napoleon zien, die de kroon uit handen neemt van…
In de roman Normale mensen van Sally Rooney ontwikkelt Connell Waldron een knipperlichtrelatie met zijn klasgenoot Marianne Sheridan. Hij vertelt zichzelf dat hij zich goed bij haar voelt en dat hij bij haar wil zijn maar dat zijn vrienden niet mogen weten dat hij iets met haar heeft omdat ze dat niet cool zullen vinden….
Regelmatig hebben we het over ‘narratieven’. Wat verstaan we daaronder? Je kunt op twee manieren naar narratieven kijken. Ten eerste kun je het zien als synoniem voor verhaal. Ten tweede kun je het zien als synoniem voor frame. Het verhaal en het frame zijn niet van elkaar te scheiden. 1. Een narratief is een verhaal…
Literatuur gaat over mensen die met hun verhaal worstelen. Dat heeft zowel gevolgen voor hoe je als schrijver het plot creëert als voor hoe je personages opbouwt. Plot creëren: denk niet zozeer in gebeurtenissen als wel in narratieven Laten we eerst kijken naar plot. Het lijkt voor de hand te liggen om te denken dat…
Gregor is er altijd van overtuigd geweest dat zijn gezin leunt op zijn inkomen als vertegenwoordiger. Voordat hij in een ondier veranderde, werkte hij in een baan die hem niet aanstond, met maar één doel voor ogen: zijn gezin er financieel bovenop helpen. Maar als hij eenmaal in een insect is veranderd en niet meer…
Toen Gregor Samsa op een ochtend uit onrustige dromen ontwaakte, ontdekte hij dat hij in zijn bed in een reusachtig ondier was veranderd. — Franz Kafka, De gedaanteverwisseling Als Gregor Samsa voor het eerst wakker wordt als een ondier, denkt hij niet: nu ben ik een ondier, laat ik me als een ondier gedragen. Nee,…
Copernicus stelde dat niet de zon om de aarde draait, maar dat het andersom is. Voor korte verhalen en romans maken we op dit blog een soortgelijke wending: het draait hier niet niet om het verhaal van de schrijver maar om het verhaal dat het personage creëert. Gregor Samsa’s verhaal Als we kijken naar de…
Proza gaat over verhalen. Als het over verhalen gaat, kun je twee lagen onderscheiden: Het literaire werk zelf: de roman of het korte verhaal dat de schrijver schrijft. Het verhaal van de personages: het verhaal dat de personages zelf creëren, bewust of onbewust, bijvoorbeeld over zichzelf of over andere personages. Gewoonlijk als lezers en schrijvers…
Waarover gaat proza? Natuurlijk, het kan over van alles gaan, maar er is een onderwerp dat je in veel proza ziet terugkomen: het gaat ook over verhalen, het gaat ook over hoe mensen met hun verhaal omgaan, over hoe mensen met hun verhaal worstelen. Je kunt dus zeggen: proza gaat over verhalen. Of net iets…